"Kwestia przyjmowania prezentów od pacjentów budzić może wiele kontrowersji. Z jednej strony kojarzy się z dawnymi czasami i korupcyjnymi “zwyczajami”, ale z drugiej strony może stanowić miły wyraz wdzięczności za serce włożone w ratowanie zdrowia albo życia."
Zgodnie z przepisem art. 228 Kodeksu karnego, przyjęcie korzyści majątkowej lub osobistej przez osobę pełniącą funkcję publiczną, w związku z pełnieniem takiej funkcji, może zostać zakwalifikowane jako przestępstwo korupcyjne, zagrożone karą pozbawienia wolności od 6 miesięcy do 8 lat.
Zatem wskazany przepis karny dotyczy wyłącznie lekarzy, którzy przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych w jakikolwiek sposób posługują się lub korzystają ze środków publicznych.
Co z drobnymi, zwyczajowymi prezentami, które mają dać wyraz wdzięczności za przeprowadzone leczenie i zaangażowanie lekarza?
Pomimo silnie zakorzenionego zwyczaju, przyjęcie przez lekarza prezentu o jakiejkolwiek wartości, może wiązać się z odpowiedzialnością karną i to niezależnie, czy jest to prezent wręczony przed czy po leczeniu. Istotne, z punktu widzenia organów ścigania jest przyjęcie przez lekarza do swojego majątku przedmiotów o pewnej wartości materialnej.
Z orzecznictwa sądowego wynika jednak, że w niektórych przypadkach – po analizie takich okoliczności jak niska wartość prezent czy, wdzięczność darczyńcy – sąd może odstąpić od ukarania. Naraża to jednak na niepotrzebny stres związany z postępowaniem sądowym.
Za przykład może służyć dr Kowalski, który prowadzi prywatną praktykę, ale jednocześnie zatrudniony jest w miejskiej przychodni posiadającej kontrakt z NFZ. Do prywatnego gabinetu doktora przychodzi pacjent, któremu lekarz – w zamian za otrzymaną butelkę wina – wypisuje receptę na drogi lek z refundacją. W takim przypadku lekarz może podlegać odpowiedzialności karnej, ponieważ z zaangażowaniem środków publicznych wiąże się refundacja na zapisany pacjentowi lek.
Inaczej sytuacja wygląda w przypadku usług prywatnych, niekorzystających ze środków publicznych. Na jaką odpowiedzialność za przyjęcie prezentu może się narazić lekarz świadczący usługi jedynie prywatnie? W takich okolicznościach, jeżeli wartość podarunku przekracza 200 zł, lekarz może liczyć się z kontrolą skarbówki i koniecznością zapłaty podatku od darowanego mienia.
Przyjmowanie prezentów przez lekarzy może budzić wątpliwości, zwłaszcza gdy prawo jest w tym zakresie surowsze, niż społeczne przyzwyczajenie. Warto jednak dwa razy zastanowić się nad przyjęciem jakiegokolwiek prezentu, aby oszczędzić sobie ewentualnych stresów wynikających z zainteresowania organów ścigania.
Konto: 30 1600 1404 1843 4058 0000 0001
Biuro Poznań
ul. Libelta 29A/4
61-707 Poznań
E-mail: kancelaria@answer.com.pl
