Centralny Rejestr Beneficjentów Rzeczywistych

W dniu 13 października 2019 r. ruszył Centralny Rejestr Beneficjentów Rzeczywistych, w ramach którego gromadzone i przetwarzane są informacje o osobach fizycznych sprawujących bezpośrednią lub pośrednią kontrolę nad spółką, zwanych dalej beneficjentami rzeczywistymi.

W świetle ustawy z 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu od 13 października 2019 r. nowo zakładane spółki, a od 13 kwietnia 2020 r. spółki zarejestrowane wcześniej, zobowiązane są zgłaszać informacje o swoich beneficjentach rzeczywistych do Centralnego Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych.  Niniejszy rejestr jest jawny, a dostęp do niego bezpłatny.

Powyższy obowiązek dotyczy spółek jawnych, komandytowych, komandytowo-akcyjnych, z ograniczoną odpowiedzialnością, akcyjnych, a w przyszłości także prostych spółek akcyjnych.

Obowiązek zgłoszenia beneficjentów osobistych nie posiadają spółki publiczne, spółki cywilne czy też jednoosobowe działalności gospodarcze.

Kto jest beneficjentem rzeczywistym?

Za beneficjenta rzeczywistego uważa się jedną lub wiele osób fizycznych sprawujących bezpośrednio lub pośrednio kontrolę nad spółką na mocy uprawnień wynikających z okoliczności prawnych lub faktycznych, umożliwiających wywieranie decydującego wpływu na czynności lub działania podejmowane przez spółkę.

Beneficjentem rzeczywistym jest więc osoba fizyczna:

• będąca udziałowcem lub akcjonariuszem, której przysługuje prawo własności więcej niż 25% ogólnej liczby udziałów lub akcji tej spółki, a jeśli nie ma takiej osoby – osoba dysponująca ponad 25% ogólnej liczby głosów w organie stanowiącym spółki, także jako zastawnik albo użytkownik, lub na podstawie porozumień z innymi uprawnionymi do głosu, a w jej braku
• sprawująca kontrolę nad osobą prawną lub osobami prawnymi, którym łącznie przysługuje prawo własności więcej niż 25% ogólnej liczby udziałów lub akcji spółki, lub łącznie dysponująca ponad 25% ogólnej liczby głosów w organie spółki, także jako zastawnik albo użytkownik, lub na podstawie porozumień z innymi uprawnionymi do głosu, a w jej braku
• sprawująca kontrolę poprzez posiadanie w stosunku do spółki uprawnień podmiotu dominującego w rozumieniu ustawy o rachunkowości.

W przypadku udokumentowanego braku możliwości ustalenia lub wątpliwości, co do tożsamości osób fizycznych określonych w powyższych punktach, za beneficjenta rzeczywistego należy uznać osobę fizyczną zajmującą wyższe stanowisko kierownicze w organach spółki.

Gdzie dokonywać zgłoszeń?

Zgłoszeń beneficjentów rzeczywistych, aktualizacji informacji oraz sprostowań ewentualnych pomyłek dokonuje się za pośrednictwem strony internetowej Ministerstwa Finansów (https://www.podatki.gov.pl/crbr/) w formie elektronicznej (za pomocą udostępnionego wzoru dokumentu elektronicznego dostępnego pod numerem 2019/08/22/8410 w Centralnym Repozytorium Wzorów Elektronicznych).

Zgłoszenie do rejestru obejmuje:

• Dane identyfikacyjne spółki:
  • nazwa (firma),
  • forma organizacyjna,
  • siedziba,
  • numer w Krajowym Rejestrze Sądowym,
  • NIP.

• Dane identyfikacyjne beneficjenta rzeczywistego i członka organu lub wspólnika uprawnionego do reprezentowania spółki:
  • imię i nazwisko,
  • obywatelstwo,
  • państwo zamieszkania,
  • PESEL albo data urodzenia – w przypadku osób, które nie posiadają PESEL,
  • informację o wielkości i charakterze udziału lub uprawnieniach, które przysługują beneficjentowi rzeczywistemu.

Zgłoszenia może dokonać wyłącznie osoba uprawniona do reprezentacji spółki, która pod rygorem odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia potwierdza prawdziwość przekazywanych informacji. Zgłoszenia nie może dokonać pełnomocnik.

Zgłoszenie musi zostać opatrzone kwalifikowanym podpisem elektronicznym lub podpisem potwierdzonym profilem zaufanym ePUAP. Następnego dnia po weryfikacji zgłoszenia można pobrać urzędowe poświadczenie jego prawidłowego dokonania.

Odpowiedzialność

Niewywiązanie się przez spółkę z obowiązku zgłoszenia beneficjenta do rejestru zagrożone jest nałożeniem administracyjnej kary pieniężnej w kwocie do 1 000 000 zł.

Dodatkowo osoba dokonująca zgłoszenia informacji o beneficjentach rzeczywistych i ich aktualizacji ponosi odpowiedzialność odszkodowawczą zw. z wpisaniem błędnych danych do rejestru. Wskazać należy również, iż podanie nieprawdziwych danych wiąże się z odpowiedzialnością karną za złożenie fałszywego oświadczenia przez osobę zgłaszającą i zagrożeniem karą pozbawienia wolności od 6 miesięcy do 8 lat.